Fakihlerin ittifakıyla, hayatta olan kişi hacca gitmeye güç yetirirse kendisinin yerine bir başkası hac yapamaz. Hac ancak vefat eden veya yolculuk yapamayacak kadar hasta olan kimsenin yerine yapılabilir. Abdullah Bin Bureyde'den rivayet edildiğine göre; Bir kadın Allah Resulünün (aleyhissalatu vesselam) yanına gelerek "Ey Allah'ın Rasûlü ben anneme sadaka olarak bir cariye vermiştim. Annem de öldü ne yapmam gerekir?" diye sordu. Rasûlullah da şöyle buyurdu: "Sevabın sana yazılmış olup miras da o cariyeyi sana geri çevirmiştir." Kadın: "Ey Allah'ın Rasûlü annemin bir aylık tutamadığı oruç borcu vardı onun yerine o oruçları tutabilir miyim?" Rasûlullah: "Onun yerine oruçlarını tut" Kadın: "Annem hac yapmamıştır onun yerine hac yapabilir miyim?" bunun üzerine Efendimiz "Evet onun yerine hac yap' buyurdu. (Müslim, Sıyâm, 158, No: 1149) İmam Nevevî bu hadisle ilgili şöyle der: Cumhura göre vefat eden veya iyileşme ihtimali bulunmayan hastanın yerine hacca gitmek caizdir (Şerhu Müslim, VIII, 30). 

Şafiî ve Hanbelî mezhebine göre bir kimse başkasının yerine hac yapmadan önce kendisi daha önce hac farizasını eda etmiş olmalıdır. Hanefi ve Maliki mezhebi ise kişi kendi adına yapmasa dahi başkası yerine hacca gidebileceği görüşündedir. Konuyla ilgili Şafi ve Hanbelilerin görüşü daha isabetlidir. Zira  İbn Abbas (radiyallahu anh)'dan yapılan bir rivayete göre: Resulüllah (aleyhissalatu vesselam), bir adamın: "Şübrüme'nin yerine Lebbeyk.." dediğini duydu ve ona sordu: "Şübrüme kimdir?" Adam: "Benim kardeşim veya bir yakınımdır" diye cevap verdi. Bunun üzerine Resulülla (aleyhissalatu vesselam) ona sordu: "Kendin için haccettin mi?" Adam: "Hayır" diye cevap verince Efendimiz ona: "önce kendin için haccet, sonra da Şübrüme'ye bedel haccet" buyurdu." dedi (Ebu Dâvud, Menâsik, 25, No: 1811). Yukarıda zikredilen şartlar yerine getirildiği taktirde kadın erkeğin yerine, erkek de kadının yerine hacca gidebilir. Hayattayken maddi imkânı olduğu halde hacca gitmeyen kimsenin mirası dağıtılmadan önce başta çocukları olmak üzere yakınları tarafından kendisinin yerine hac ibadeti eda edilmelidir.