Kelime olarak hayırlı olanı talep etmek anlamında gelen “istihâre”, kişinin namaz ve hadis-i şeriflerde varid olan dualarla Allah katında, kendisi için hayırlı olan işi talep etmesi anlamına gelmektedir.

İstihâre namazı sünnettir. Câbir (radıyallahu anh) der ki; Resulullah (aleyhissalatu vesselam) tıpkı bir Kur’an sûresini öğretir gibi, bize her iş için istihâre yapmayı öğretirdi. Derdi ki: “Herhangi biriniz bir iş yapmak istediğinde, farz namazlardan ayrı olarak iki rekât namaz kılsın, sonra da şöyle desin:

Allah’ım! Sen her şeyi bildiğin için, hakkımda hayırlı olanı bana da bildirmeni, senin gücün her şeye yettiği için, beni başarılı kılmanı ve hayırlı olanı nasip etmeni, senin o büyük kereminden niyaz ederim. Çünkü senin gücün her şeye yeter, benimki yetmez; sen her şeyi bilirsin, ben bilemem. Şüphesiz sen görülüp bilinmeyenleri de bilirsin.
 

Allah’ım! Eğer bu iş benim dinim, dünyam ve ahiretim için hayırlıysa onu yapmayı nasip et, kolaylık ver ve onu bana mübarek kıl. Şayet bu iş benim dinim, dünyam ve âhiretim için kötüyse onu benden, beni ondan uzaklaştır. Hayır nerede ise onu bana nasip et, sonra da gönlümü bu sonuca râzı kıl!” (Buhârî ve diğer sünenler)

İbn Kayyim El Cevziyye şöyle der: Cahiliye Araplarının kuş uçurmaları ve müşriklerin fal oklarıyla kısmet aramalarına karşı Peygamber Efendimiz (aleyhissalatu vesselam) bu duayı ümmetine öğretti. (Zâdü’l Meâd)

Dört mezhebin de ittifak ettiği üzere; istihâre bir şeyin doğru olup olmadığı bilinmeyen meselelerde yapılır. İbadet etmek, iyilik yapmak ve kötülükten uzak durmak gibi doğru olduğu bilinen meselelerle ilgili istihâre yapılmaz. Hadisi şerifte geçen “bize her iş için istihâre yapmayı öğretirdi” cümlesiyle ilgili İbn Ebî Cemre şöyle der: Lafız her ne kadar genel kullanılsa da burada özel şeyler kastedilmiştir. Çünkü vacip ve müstahap olan fiilerin yapılmasında ve haram ile mekruh fillerin de terk edilmesinde istihâre yapılmaz. Böylece istihare sadece mübah ile sınırlı kaldı. Müstehap şeylerde ise eğer iki müstehap arasında seçim yapmak gerekirse istihâre yapılabilir. (İbn Hacer, Fethu’l Bârî XI, 220)

İstihare Namazının Keyfiyeti

Dört mezhebin de ittifak ettiği gibi, “niyet ettim istihâre namazı kılmaya” şeklinde niyet getirildikten sonra iki rekât namaz kılınır. Hanefilere göre iki rekât olarak kılınırken, Şafiilere göre en azı iki rekattır, daha fazla da kılınabilir. Namazın ardından yukarıdaki dua okunur. Bu duanın, Efendimiz (aleyhissalatu vesselâm)’dan aktarıldığı şekliyle Arapça okunması daha hayırlıdır. (İbn Allân, El-Fütûhâtü'r-Rabbâniyye III, 348)

Namaz kılma imkânı yoksa Şafii ve Hanefilere göre sadece dua edilebilir. (İbn Abidin II, 27) Yine Şafiilere göre farz veya sünnet herhangi bir namazdan sonra da bu dua okunursa, istihâre sünneti yerine getirilmiş olur.

İstihare Namazında Okunacak Sureler

İstihâre’nin ilk rekatında Fatiha suresinden sonra Kâfirûn Sûresi, ikinci rekâtta ise ihlas suresini okumak müstahaptır. İmam Nevevî bunun sebebini şöyle açıklar: İstihâre namazında bu iki surenin okunmasındaki hikmet; ihlasa teşviki, işleri Allah’a havale etmedeki dürüstlüğü ve acizliği ortaya çıkarmaktır. Bununla birlikte bu iki sureye ek olarak Kuran’ı Kerim’de geçen zikirler de okunabilir. (El-Mevsûatu'l Fıkhiyyetü’l Kuveytiyye III, 245)

İstihâre duası Şafii ve Hanefilere göre namazın hemen ardından yapılır. Çünkü bu, yukarıda zikrettiğimiz hadise göre daha münasiptir. Bununla birlikte İbn Hacer secde veya teşehhütten sonra da okunabileceğini belirtir. (Fethu’l Bârî XI, 221)

İstihâre yapıldıktan sonra kişinin kalbi, yapmak istediği işe ısınırsa yapar. Eğer gönlü rahat etmezse o işi yapmaktan geri durur. Her ikisiyle ilgili bir belirti olmazsa yedi defaya kadar istihârede bulunmaya devam eder. Sıhhatiyle ilgili farklı görüşlerin bulunduğu bir hadiste sevgili Peygamberimiz Hz Enes’e “Ey Enes! Bir işi yapmayı düşündüğün zaman, o iş için yedi defa Rabbine istihâre et sonra, kalbine geçene bak; çünkü hayır oradadır.” (El Câmiu’s Sağîr)